UTANGAÇLIKLA BAŞA ÇIKMA

      Utangaçlık, her insanın zaman zaman hissedebileceği ve normal bir duygu. Hatayı kendimizde bulduğumuzda, kendimizle ilgili bir şeylerin ters gittiğini düşündüğümüzde utanabiliriz. Sonra belki bir espriyle veya dikkatimizi başka bir şeye yönlendirerek unutabiliriz bu duyguyu ve yerine başka duygular geçer. Ancak ileri düzeyde hissedilen utangaçlık sosyal fobiye kadar uzanan bir spektrumda bireylerin sosyal hayatını çok fazla etkileyen, onları kaliteli bir sosyallikten alıkoyan bir duygudur.

      Genellikle sosyal ortamlarda artan gerginlik, kendini ifade etmek istememe, diğerlerinin ne düşündüğüne aşırı kafa yorma şeklinde kendini gösterir.

     BELİRTİLERİ:

·       Sosyal ortamlardan kaçınma

·       Çoğunlukla ilk kez girilen veya az tanınan ortamlarda bulunmak istememe

·       Topluluk önünde konuşamama

·       Göz temasından kaçınma

·       Bedensel olarak aşırı gerginlik, terleme, titreme, yanakların kızardığı hissine kapılma, seste titreme

·       Yargılanma kaygısı

·       Herhangi bir mimik veya bakışın yanlış yorumlanması ve ortamı terk etme isteği

      UTANGAÇLIĞIN NEDENLERİ

·       Genetik: Ailede sosyal fobi veya utangaçlık öyküsünün olması.

·       Yetiştirilme şekli: Aşırı eleştirel anne-baba tutumları, kişi büyürken anne-babanın aşırılık içeren tavırları, anne babanın üstlenmediği bir utanç duygusunun var olması, baskın karakterli ebeveynlerin varlığı ve çocuğa söz hakkı tanınmamış olması.

·       Kişisel Tecrübeler: Bireyin kendi yaşam öyküsünde çoğunlukla okul öncesi veya ilk okul zamanlarında yaşadığı veya tanıklık ettiği utanç verici olayların mevcut olması.

     BAŞA ÇIKMA VE TEDAVİ YOLLARI

·       Sizde en çok utangaçlık yaratan durum ve ortamları belirleyin ve sıralayın

·       Utangaçlık duygusunu iyi yönettiğini düşündüğünüz kişileri gözlemleyin ve benzer davranışları uygulamayı deneyin.

·       Utangaçlık duygusunun altında irrasyonel düşünceler olduğunu (yetersizim, kendime güvenemem, zaten ben kendimi ifade edemem, herkese rezil oldum vb.) fark edin ve onları zihninizde bir kutuya kapatın.

·       Bu duyguyla baş etmenin en etkin yolu sürekli maruz kalmaktır.

·       En azdan en fazlaya doğru sıraladığınız ortamlara kendinizi maruz bırakın.

·       Her yapışınızda kendinizi takdir edin, yapamadıklarınız için tekrar tekrar şans verin.

·       Bu duygu herkesin hissettiği bir şey bunu unutmayın sadece bazı kişiler onları biraz daha kolay kenara çekip devam edebiliyor.

·       Hala zorlandığınızı ve hayat kalitenizin etkilendiğini düşünüyorsanız uzman desteği alın.

·       Terapilerde EMDR, BDT, Grup Terapileri vb. terapi yöntemleriyle size destek olunacak, çarpıtılmış inançlarınız ve bu geçmiş çocukluk deneyimleriniz işlenecektir.