HAYIR DİYEMEMEK

Pek çok kişinin başına dert olan davranışlardan biridir; ‘hayır diyememek’. Çevremizdeki kişiler için iyi ama bizim için olumsuz bir durumdur çoğu zaman. Çünkü iç sesimiz ‘Hayır!’ diye isyan ederken belki de ağzımızdan çıkıverir bir ’Evet, tamam.’ ifadesi. Kendi isteklerimize, beklentilerimize ters düşeriz böyle yaparak ve bir süre sonra kendimize kızgınlığımız artmaya başlayabilir hatta bazen kendimize olan saygımızı yitirmeye başlarız. Peki hayır diyemememizin altında yatan sebepler neler olabilir?

· Sevilmeme kaygısı

· Yalnız kalma, dışlanma korkusu

· Cezalandırılma endişesi

· Tepki alma, eleştirilme korkusu

· İnsanları üzmek ve kırmaktan çekinme

· Onay alma ihtiyacı

· Vicdani sorumluluklar(aşırı sorumluluk hissi)

· Çatışmaya girmekten kaçınma

Hayır diyebilmek hayatımızı istemediğimiz yönlere götürmeye başladıysa, o halde hareket geçmek için bazı adımlar atılması gerekli. Elinize kağıt kalem alıp bazı notlar alabilirsiniz. Şu sorulara cevaplar bulun:

· Hayatınızın özellikle hangi alanlarında ‘hayır’ diyemiyorsunuz? (İş hayatı, özel hayat, flört ilişkileri, aile, arkadaş ilişkileri) Önce bu alanı veya alanları belirleyin.

· En çok kimlere hayır diyemiyorsunuz? Bu kişileri listeleyin.

· Özellikle ne zamanlarda hayır demek sizin izin daha zor, bunu belirleyin. Yorgunken mi, uykuluyken mi, açken mi vb.

· ‘Hayır derseniz en kötü ne olur? Başınıza en kötü ne gelebilir?’ Yukarıda da listelenen nedenleri göz önüne alarak başınıza neyin gelmesinden çekindiğinizi belirleyin.

· Hayır diyememek bazen onay arayışıyla alakalı olabilir. O nedenle istemediğiniz bir şeye hayır deseniz bile haklı olduğunuzu, yanlış bir şey yapmadığınızı sık sık kendinize hatırlatarak kendi kendinizi onaylayın.

· Bazen de insanlar ‘hayır’ derlerse karşı tarafta değerini kaybedeceklerini, sevilmeyeceklerini, dışlanıp yalnız kalacaklarını düşünebilirler. ‘Hayır ‘ deseniz bile hala çok değerli ve sevilen biri olduğunuzu kendinize hatırlatın.

· Size hayır diyen insanları ve hayır denen anları düşünün. Sevip değer verdiğiniz birini sırf size hayır dediği için tamamen sevmekten, değer vermekten vazgeçiyor musunuz? Aynen insanlar da siz onlara ‘hayır’ dediğiniz için sizden vazgeçmeyecekler, buna inancınızı arttırın.

· İnsanların birbirine ‘hayır’ dedikleri anları gözlemleyin. İnsanlar birbirlerine nasıl ‘hayır’ diyorlar. ‘Hayır’ demelerine rağmen ilişkilerinin nasıl sağlıklı ilerlediğini fark edin.

· Çevrenizde bir yakınınızı arkadaşınız vb. kişiler arasından rahatça ‘hayır’ diyebilen birini belirleyin. Onun ‘hayır’ derken ifadelerini, sözlerini, mimiklerini inceleyin.

· ‘Hayır’ demek öfkelenmek, kızmak, sert tepki vermek demek değildir. Alternatif şekillerde ‘hayır’ demenin yollarını düşünün. Mesela; ‘ Bu şuan bana uygun değil.’, ‘ Şuan biraz meşgulüm istediğin dosyaları birazdan inceleyip sana haber vereceğim.’, ‘Davetin için çok teşekkür ederim ancak biraz yorgunum eve gidip dinlensem iyi olur.’ vb. şekillerde insanları kırmadan ve nazik şekillerde de hayır diyebilirsiniz.

· ‘ Hayır’ diyebildiğiniz bir anı hayal edin. Zihninizdeki senaryoya hayır demekten az az rahatsız olacağınız kişiyle başlayın ve en çok rahatsız olacağınız kişiye doğru ilerleyin. Bu senaryolarda olabildiğince nazik ve samimi olarak kendinize de değerli olduğunuzu söylemeyi unutmayın.

· Kendinize ruhsal bir alan açın ve siz istemediğiniz müddetçe alanınıza kimseyi dahil etmeyin. Bu alanda kalma ihtiyacınızın kimse tarafından elinizden alınmasına izin vermeyin. Saygılı şekilde insanlara sınırınızı hatırlattığınızda ve bunu sürekli yaptığınızda çevrenizdeki insanların zamanla sizin sınırınızı ve ‘hayır’larınızı öğrenebileceğini unutmayın.